W szeroko rozumianej branży inżynierskiej przedsiębiorcy najczęściej skupiają się na zabezpieczeniu projektowanych rozwiązań z wykorzystaniem przepisów z zakresu własności przemysłowej, dotyczących wynalazków, wzorów przemysłowych, wzorów użytkowych. Równocześnie jednak wielu projektantów czy biur projektowych nie zdaje sobie sprawy z potrzeby zabezpieczenia opracowywanych rozwiązań inżynierskich czy umożliwienia ich wykorzystania na gruncie prawa autorskiego.
W wyniku tej nieznajomości prawa autorskiego powstaje wiele sytuacji konfliktowych, zarówno dla twórcy – inżyniera, jak i pracodawcy (inwestora).
W praktyce Kancelarii mieliśmy przypadek klienta (spółki), sprzedającego technologię produkcji określonych produktów, wytwarzanych w oparciu o dokumentację konstrukcyjną (technologiczną), którą stworzył dla tej spółki niezależny projektant. Niestety, w związku z tym, iż ów klient zaniedbał kwestię nabycia majątkowych praw autorskich do przedmiotowej dokumentacji, nie mógł nabywcy technologii przekazać przedmiotowej dokumentacji. Takiej dokumentacji nie można także było np. wnieść jako aportu do spółki. Co więcej, spółka ta nie miała pewności, iż autor (projektant) nie sprzeda przedmiotowej dokumentacji konkurencji spółki. W dokumentacji nie można było też dokonywać jakichkolwiek zmian.
Utwór w działalności inżynierskiej
Utwór, w rozumieniu przepisów prawa autorskiego, stworzony w ramach działalności inżynierskiej, przyjmuje postać oryginalnej dokumentacji technicznej, podpisanej przez twórcę lub twórców, takiej jak dokumentacja konstrukcyjna, technologiczna, opisowa, a więc wszelkie projekty, a także szkice i koncepcje projektów wstępnych, receptur, instrukcji i wiele innych dokumentacji stosowanych w praktyce inżynierskiej, koniecznie posiadających indywidualny, twórczy charakter.
Dokumentacja techniczna stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego, pod warunkiem spełnienia przewidzianych prawem cech: indywidualności i oryginalności.
Twórcza działalność inżynierska może podlegać i być chroniona jednocześnie przez prawo własności przemysłowej jak i prawo autorskie. Jednakże przepisy z tych ustaw skupiają się na innych aspektach rozwiązań technicznych. W tym miejscu, należy podkreślić różnicę pomiędzy treścią techniczną dokumentacji a formą dokumentacji. Prawo autorskie chroni formę, czyli sposób przedstawienia określonej treści. Chodzi tu o układ rysunków lub opisu, ich szatę graficzną, kolejność przedstawienia poszczególnych rzutów lub akapitów, wybrany sposób opisu. Prawo autorskie nie chroni natomiast technicznej zawartości dokumentacji.
Zamawiający (pracodawca), kupując dokumentację od inżyniera, nabywa techniczną treść zawartą w dokumentacji oraz nośnik. Jeżeli nie zakupi jednocześnie autorskich praw majątkowych do tej dokumentacji, to nie wolno mu powielać dokumentacji, przekazać jej podmiotom lub osobom trzecim, nie wolno mu także wprowadzać żadnych zmian w dokumentacji bez zgody autora. Wynika z tego, że zamawiający może tylko wykorzystać dokumentację do jednego konkretnego celu, na jaki zawarto umowę z twórcą dokumentacji.
Ważne jest więc, by biuro inżynierskie (pracodawca) lub zamawiający (inwestor), zamawiając wykonanie określonego projektu przez projektanta (autora), uregulował kwestie przejścia majątkowych praw autorskich do projektu. Można tego dokonać poprzez:
– umowę zawieraną jest bezpośrednio z inżynierem – projektantem,
– umowę zawieraną z biurem projektów lub firmą inżynierską wykonującą dokumentację,
– umowę zawieraną z pośrednikiem; sytuacja ta prowadzi do nabycia praw autorskich przez osobę trzecią, dokumentacja powstaje w wyniku wykonywania przez pracowników obowiązków pracowniczych (inżynier jest pracownikiem etatowym).
Zawarcie stosownych umów, o których mowa powyżej, umożliwi uniknięcie często bardzo zawiłych prawnie konfliktów, w szczególności jasno określone zostaną prawa zamawiającego w zakresie korzystania z zamówionych projektów.
Udostępnij na FacebookuJesteśmy dynamicznie rozwijającą się kancelarią radców prawnych wyspecjalizowaną w zakresie pełnej i kompleksowej obsługi prawnej podmiotów gospodarczych polskich i zagranicznych.
Kliknij i dowiedz się więcej
